Barack Obama heeft meerdere malen een ‘soepele transitie’ beloofd. Maar dat betekent duidelijk niet dat hij zich in zijn laatste weken stilhoudt.

Sterker nog, sinds Trump is verkozen tot de volgende president van de Verenigde Staten heeft Barack Obama keer op keer besluiten gemaakt waarmee hij het Donald Trump behoorlijk lastig maakt.

Een overzicht van Barack Obama’s opvallendste besluiten.

1. 500 miljoen voor het klimaat

Er wordt nog eens 500 miljoen dollar gestoken in het Green Climate Fund, zo maakte het Witte Huis woensdag bekend. Het fonds wordt gebruikt om ontwikkelingslanden te helpen bij het halen van de doelstellingen van de klimaattop in Parijs, in 2015.

Het is de tweede keer dat de regering van Obama geld in het fonds steekt. De eerste keer ging het ook al om 500 miljoen dollar. In 2014 beloofde de VS om in totaal 3 miljard dollar te storten voor het jaar 2020.

Het is niet erg waarschijnlijk dat Trump die belofte nakomt, gezien zijn sceptische houding tegenover klimaatverandering. Maar het geld dat al door Obama is gestort, kan in ieder geval niet worden teruggehaald.

2. Chelsea Manning vervroegd vrij

Chelsea Manning, die in 2013 veroordeeld werd tot een celstraf van 35 jaar voor het lekken van geheime bestanden naar Wikileaks, komt vervroegd vrij. Manning zal al op 17 mei vrij worden gelaten. Oorspronkelijk zou ze pas in 2047 vrijkomen.

Manning wordt door veel conservatieven als landverrader gezien. Republikeinen hebben de strafvermindering sterk dan ook veroordeeld.

Volgens Paul Ryan, de Republikeinse voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, wordt hiermee een precedent geschapen waarmee mensen die de nationale veiligheid in het geding brengen, geen verantwoording hoeven af te leggen.

Julian Assange, de oprichter van Wikileaks, zei eerder enkele dagen eerder dat hij zou instemmen met uitlevering aan de VS als Manning gratie zou krijgen. Of de vervroegde vrijlating hier iets mee te maken heeft is onduidelijk.

3. Sancties tegen Rusland

Eind 2016 nam Barack Obama diplomatieke strafmaatregelen tegen Rusland, als represaille voor de Russische hackaanvallen op de systemen van de Democratische Partij tijdens de Amerikaanse verkiezingscampagne.

In eerste instantie werden er 35 Russische diplomaten Amerika uitgezet en twee gebouwen in het bezit van de Russische regering gesloten. In januari werden er nog eens 5 Russen op een zwarte lijst gezet, waardoor zij niet meer naar de VS kunnen reizen.

Donald Trump heeft tijdens zijn verkiezingscampagne herhaaldelijk gezegd dat hij de banden met de Russen juist wil aanhalen.
Zelfs toen de inlichtingendiensten Trump informeerden dat Poetin zelf de opdracht gegeven tot de hackaanvallen, bleef hij voorzichtig: “Hij had het niet moeten doen. Rusland zal meer respect voor ons hebben als ik president ben.”

Trump kan de sancties redelijk eenvoudig terugdraaien wanneer hij op 20 januari president van de Verenigde Staten wordt. De vraag is natuurlijk of dat handig zou zijn.

4. Israël

In zijn laatste weken als president van de Verenigde Staten is Obama gebroken met de Amerikaanse traditie om VN-resoluties met betrekking tot het Israëlische nederzettingenbeleid te blokkeren met een veto.

Door helemaal geen stem uit te brengen, werd een resolutie tegen het Israëlische nederzettingenbeleid aangenomen.

De zet van Obama kon rekenen op behoorlijk wat kritiek, ook van partijgenoten. Democraten in het Amerikaanse Congres vonden de Verenigde Naties niet het juiste podium om het vredesproces tussen Israël en Palestina opnieuw op tafel te brengen.

5. Moslimregistratie

Donald Trump wil de immigratie flink aanpakken, en had het tijdens zijn campagne zelfs over een stop op immigratie uit moslimlanden.

Obama heeft het Trump in december iets lastiger gemaakt door een aantal systemen uit de dagen van George W. Bush te ontmantelen.

De zogenoemde National Security Entry-Exit Registration werd door Bush in 2002 en 2003 gebruikt om mannen uit landen met moslimmeerderheden te registreren.

Hoewel het systeem al jaren niet meer is gebruikt, vroegen mensenrechtenorganisaties al langer om afschaffing van het systeem, omdat de Republikeinen het mogelijk zouden kunnen gebruiken om een dergelijk systeem opnieuw in te voeren.

6. Pijpleiding

Obama heeft de bouw van de North Dakota Access-oliepijpleiding stilgelegd. De pijp zou dwars door een indianenreservaat worden gelegd, iets dat op veel protest stuitte.

Hoewel de Sioux-stam zegt dankbaar te zijn voor het besluit van Obama, houden zij er rekening mee dat Trump - een voorstander van de pijpleiding - het besluit weer terugdraait. Dat kan namelijk vrij eenvoudig.

7. Abortus

Obama heeft in december nieuwe wetgeving aangenomen waarmee hij zich sterk maakt voor Planned Parenthood, een Amerikaanse non-profitorganisatie waar veel abortussen worden uitgevoerd. Door de nieuwe wetgeving mogen staten geen zorgsubsidie achterhouden voor de instelling.

Dit is een doorn in het oog voor conservatieve Republikeinen, die vaak negatief tegenover abortus staan. Trump kan ook dit besluit vrij simpel terugdraaien. Daarbij moet wel opgemerkt worden dat Trump zich in het verleden positief heeft uitgelaten over de organisatie - over alle activiteiten behalve abortus.

8. Guantanamo Bay

Het is Obama niet gelukt om Guantanamo Bay te sluiten, zoals hij acht jaar geleden wel beloofde. Het Amerikaanse congres is namelijk tegen het overbrengen van de gevangenen naar de VS.

Obama heeft echter een andere oplossing gevonden om het aantal gevangenen in Guantanamo terug te brengen: hij is er in geslaagd om kleine groepjes gevangenen onder te brengen in gevangenissen in Arabische landen. Deze maand stuurde hij nog 10 gedetineerden naar Oman.

Van Trump hoeft de basis niet zo nodig dicht, en hij is ook fel tegenstander van het vrijlaten van gevangenen.

9. Boorverbod

Het boren naar olie in delen van de Atlantische Oceaan en het Arctische gebied is sinds december verboden door Obama. De bepaling van Obama wordt gezien als een ultieme poging om zijn klimaatbeleid ook nog na zijn termijn te laten gelden. Het verbod kan namelijk niet eenvoudig worden teruggedraaid door Trump.

Obama maakt op creatieve wijze gebruik een obscure voorziening in een wet uit 1953. Er moet vrijwel zeker een rechtbank aan te pas komen om te zien of Obama de wet inderdaad op deze manier kan gebruiken, iets dat jaren kan duren.